Od 1 stycznia 2019 r. obowiązują przepisy dotyczące opodatkowania niezrealizowanych zysków (tzw. exit tax). Dotyczą one osób prawnych i osób fizycznych, które przenoszą składniki swojego majątku za granicę lub sami zmieniają rezydencję podatkową.

W myśl dodanego ustawy o pdof oraz ustawy o pdop, opodatkowaniu podlega przeniesienie składnika majątku poza terytorium naszego kraju bez zmiany właściciela (w ramach tego samego podatnika), w wyniku którego polski organ podatkowy traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku. Obejmuje ono w szczególności przeniesienie przez:

• polskiego rezydenta do swojego zagranicznego zakładu składnika majątku związanego dotychczas z działalnością prowadzoną w Polsce,
• nierezydenta do państwa swojej rezydencji podatkowej lub państwa trzeciego, w którym prowadzi działalność poprzez zagraniczny zakład składnika majątku związanego do tej pory z działalnością prowadzoną w Polsce,
• nierezydenta do innego państwa całości lub części działalności prowadzonej do tej pory poprzez położony w Polsce zagraniczny zakład.

Opodatkowaniu podlega również zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika, który do tej pory podlegał w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku której polski organ podatkowy w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu do innego państwa.

Zmiana rezydencji nie wpływa na opodatkowanie tych składników majątku, które po tej zmianie pozostają związane z położonym w Polsce zagranicznym zakładem podatnika.

W przypadku osób fizycznych obowiązek ustalenia exit tax nie powstaje, gdy łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku nie przekracza 4.000.000 zł. Opodatkowaniu nie podlegają także składniki majątku osobistego, jeśli podatnik zamieszkiwał w Polsce łącznie co najmniej 5 lat w 10-letnim okresie poprzedzającym zmianę rezydencji podatkowej. Powyższe ograniczenie nie dotyczy jednak: ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, udziałów w spółkach, akcji i innych papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych oraz tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, jeśli łączna wartość rynkowa wymienionych składników majątku przekracza 4.000.000 zł podlegają one opodatkowaniu.

Nowa danina nie będzie pobierana, jeżeli składnik majątku zostanie czasowo przeniesiony poza granice naszego kraju w szczególnych sytuacjach.

W nowo wprowadzonych przepisach określono też przypadki, w których dochody z niezrealizowanych zysków podlegają zwolnieniu z opodatkowania.

Dla osób prawnych ustalono tylko jedną 19% stawkę podatku od niezrealizowanych zysków, natomiast dla osób fizycznych – dwie – 19% i 3%.

Podstawę opodatkowania exit tax stanowi suma dochodów z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku.

Jeżeli przenoszone jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, dochód z niezrealizowanych zysków dotyczy całego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków podlega samoobliczeniu przez podatników, którzy zostali zobligowani złożyć urzędowi skarbowemu deklarację podatkową oraz wpłacić podatek.- do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym:

• u osób prawnych powstał dochód z niezrealizowanych zysków,
• u osób fizycznych łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła 4.000.000 zł.

Ustawodawca określił także zasady rozkładania płatności omawianego podatku na raty.

Ponadto w niektórych przypadkach ustawodawca przewidział możliwość odzyskania exit tax przez podatnika. Należy jednak zaznaczyć, że zwrot podatku od niezrealizowanych zysków dotyczy tylko podatników pdof.