Zmiany w VAT, od 1 września 2019 r., dotyczą:

·   rejestru podatników VAT, tzw. białej listy podatników VAT – połączenie w jeden wykaz dwóch rejestrów podatników VAT (tj. podmiotów, w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji lub którzy zostali wykreśleni z rejestru jako podatnicy VAT oraz podatników, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona) oraz na rozszerzenie tego rejestru o podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT - w ten sposób tzw. biała lista zawiera pełne dane o podatnikach,

·   definicji pierwszego zasiedlenia – odstąpiono od warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie budynków, budowli lub ich części następuje w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu VAT; doprecyzowano, że pierwsze zasiedlenie, poza oddaniem do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, obejmuje również rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne tych budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu spełniającym warunki ustawowe),

·   zwolnienia z VAT dostawy budynków/budowli ulepszonych – dostawa budynków/budowli (dokonywana przed i w ramach pierwszego zasiedlenia oraz w ciągu 2 lat od tego zasiedlenia) zwolniona jest z VAT m.in. pod warunkiem, że dokonujący dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo od odliczenia VAT, a jeżeli takie wydatki ponosił, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów; do 31 sierpnia 2019 r. warunku tego nie trzeba było jednak stosować, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat; w związku ze zmianą definicji pierwszego zasiedlenia z dniem 1 września 2019 r. uchylono przepis odnoszący się do używania nieruchomości po ulepszeniu przez co najmniej 5 lat (w przypadku ulepszenia nieruchomości pierwsze zasiedlenie następuje przed upływem ww. 5 lat),

·   podmiotowego zwolnienia z VAT – rozszerzono katalog podmiotów wyłączonych z możliwości stosowania podmiotowego zwolnienia z VAT (m.in. o podatników dokonujących dostawy komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie - dotyczy np. sprzedaży przez internet),

·   zwrotu VAT w terminie 25 dni na rachunek bankowy/SKOK – zmianie uległ jeden z warunków uzyskania zwrotu VAT w terminie przyspieszonym i podatnik musi złożyć w urzędzie skarbowym, w odniesieniu do faktur ujętych w deklaracji podatkowej, potwierdzenie zapłaty wynikających z tych faktur należności, nie później niż w dniu złożenia deklaracji (chodzi o należności zapłacone w całości za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo rachunku podatnika w SKOK, której jest członkiem, wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym),

·   powrotu do zwolnienia z VAT i korekty VAT naliczonego – w przepisach dotyczących korekty podatku naliczonego w związku ze zmianą przeznaczenia towaru/usługi wprowadzono nowe uregulowanie, zgodnie z którym podatnik, który ponownie skorzysta ze zwolnienia z VAT (podmiotowego lub jako rolnik ryczałtowy) może dokonać korekty VAT w deklaracji składanej za ostatni okres rozliczeniowy, w którym był czynnym podatnikiem VAT,

·   przesłanek wykreślenia z rejestru podatników VAT – dokonano zmiany mającej na celu wyeliminowanie wątpliwości, że wykreślenie z rejestru VAT i VAT-UE dotyczy podatników składających "zerowe" deklaracje; dodano, że wykazanie w deklaracji importu towarów skutkuje brakiem wykreślenia podatnika z rejestru VAT; skrócono jeden z ustawowych terminów i w ten sposób wykreślenie podatnika z rejestru VAT dotyczy podatnika, który będąc obowiązanym do złożenia deklaracji VAT-7 lub VAT-7K, nie złożył takich deklaracji za 3 kolejne miesiące lub kwartał,

·   przywrócenia zarejestrowania podatnika VAT – zmieniono jedną z przesłanek przywrócenia zarejestrowania podatnika i zarejestrowanie następuje pod warunkiem złożenia wniosku o przywrócenie, nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT, a w przypadku nieskładania deklaracji pomimo takiego obowiązku, jeżeli najpóźniej wraz ze złożeniem wniosku o przywrócenie zarejestrowania podmiot złoży wszystkie brakujące deklaracje; przywrócenie zarejestrowania podatnika na podstawie ww. wniosku stosuje się odpowiednio w przypadku, w którym w złożonych deklaracjach nie została wykazana sprzedaż, nabycie towarów lub usług ani import towarów z kwotami podatku do odliczenia, i okoliczność ta wynika ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej,

·   dodatkowego zobowiązania podatkowego – wprowadzono nową wysokość dodatkowej sankcji w VAT wynoszącą 15% kwoty uszczuplenia podatkowego, która obowiązuje, jeżeli w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej podatnik złoży korektę deklaracji i najpóźniej w dniu złożenia tej korekty wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego lub zwróci nienależną kwotę zwrotu; w przesłance zastosowania dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 20% kwoty uszczuplenia podatkowego doprecyzowano, że wpłata kwoty zaniżonego zobowiązania podatkowego lub zwrotu nienależnej kwoty zwrotu ma nastąpić najpóźniej w dniu złożenia deklaracji bądź korekty deklaracji,

·   składania dokumentów związanych z likwidacją działalności – w przepisach dotyczących opodatkowania przy likwidacji działalności spółki i zaprzestania działalności przez osobę fizyczną doprecyzowano, że dokumenty, o których w nich mowa, powinny być złożone nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej,

·   procedury szczególnej w przypadku zakupów dokonanych od rolników ryczałtowych – zrezygnowano z podawania w fakturze VAT RR (oraz w oświadczeniu składanym przez rolnika ryczałtowego w przypadku umów kontraktacji) numeru dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, daty wydania tego dokumentu i nazwy organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną; wprowadzono możliwość wystawiania, podpisywania i przesyłania w formie elektronicznej faktur VAT-RR i ww. oświadczeń; zmianie uległ jeden z warunków odliczenia kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku zapłaconego za nabyte od rolnika ryczałtowego produkty rolne i usługi rolnicze, w ten sposób, że zapłata ma nastąpić na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w SKOK, której jest członkiem,

·   pakietu paliwowego – m.in. wprowadzono do ustawy o VAT katalog towarów, co do których podatnik - w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towaru – jest obowiązany, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania kwot podatku od towarów i usług na rachunek urzędu skarbowego właściwego w zakresie wpłat podatku akcyzowego,

·   wymiaru i poboru podatku z tytułu importu towarów – umożliwiono podatnikom obliczenie i wykazanie kwoty podatku VAT z tytułu importu towarów w rozliczeniu zamknięcia; konsekwentnie wskazano też, że jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym lub w rozliczeniu zamknięcia kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, naczelnik urzędu celno-skarbowego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości; ponadto, z wnioskiem o wydanie ww. decyzji podatnik może wystąpić zarówno po przyjęciu zgłoszenia celnego, jak i po przedstawieniu rozliczenia zamknięcia,

·   importu towarów do budowy/utrzymania mostów transgranicznych i wspólnych odcinków dróg – zgodnie z nowym wyłączeniem, opodatkowaniu VAT nie podlega import towarów wykorzystywanych do budowy lub utrzymania mostów transgranicznych lub wspólnych odcinków dróg z państwa trzeciego na terytorium kraju (warunkiem jest decyzja Rady upoważniająca do zastosowania odstępstwa od opodatkowania importu towarów dla umowy zawartej między Polską a państwem trzecim w sprawie budowy lub utrzymania mostów transgranicznych lub wspólnych odcinków dróg),

·   zwolnienia z VAT dotyczące gier hazardowych – dokonano zmiany przepisu regulującego zwolnienie z VAT przewidziane dla gier hazardowych; zmiana ma charakter dostosowawczy i polega na odwołaniu do wszystkich rodzajów gier hazardowych objętych ustawą o grach hazardowych.

Zmiany od 1 listopada 2019 r.

Z dniem 1 listopada 2019 r. wejdą w życie zmiany dotyczące mechanizmu podzielonej płatności (dalej: MPP) oraz inne, będące ich konsekwencją. Przede wszystkim zostanie wprowadzony MPP w wersji obligatoryjnej - zostaną nim objęte faktury, w których kwota należności ogółem będzie przekraczać 15.000 zł lub równowartość tej kwoty, dokumentujące nabycie towarów/usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Obligatoryjny MPP będzie zatem dotyczył towarów/usług wymienionych obecnie w załączniku nr 11, 13 i 14 ustawy o VAT (objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia VAT i odpowiedzialnością solidarną) oraz m.in. części i akcesoriów do pojazdów silnikowych, węgla i produktów węglowych, maszyn i urządzeń elektrycznych, ich części i akcesoriów.

W konsekwencji powyższego nastąpi likwidacja odwrotnego obciążenia VAT w obrocie krajowym towarów i usług wskazanych w załącznikach nr 11 i 14 ustawy o VAT. Zmianie ulegną także m.in. zasady dotyczące fakturowania transakcji, regulowania transakcji w ramach MPP, możliwości przeznaczania środków zgromadzonych na rachunku VAT, przekazywania środków z rachunku VAT na rachunek bankowy/rachunek w SKOK. Zostanie także wprowadzona nowa sankcja w VAT, a przepisy dotyczące odpowiedzialności solidarnej nabywcy będą zmodyfikowane. Ponadto, na podatników, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy o VAT oraz na podatników nabywających te towary/usługi nałożony zostanie obowiązek posiadania rachunku rozliczeniowego w banku lub imiennego rachunku w SKOK otwartego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, prowadzonego w walucie polskiej.

Od 1 listopada 2019 r. zaczną obowiązywać niektóre zmiany związane z wprowadzeniem nowej matrycy stawek VAT oraz Wiążącej Informacji Stawkowej

I. Od 1 listopada 2019 r. stawką 5% VAT zostaną objęte:

1) książki, broszury, ulotki i podobne materiały, drukowane, nawet w pojedynczych arkuszach, z wyłączeniem ulotek (CN ex 4901),

2) gazety, dzienniki i czasopisma, nawet ilustrowane lub zawierające materiały reklamowe - wyłącznie czasopisma regionalne lub lokalne (CN ex 4902),

3) książki dla dzieci, obrazkowe, do rysowania lub kolorowania (CN 4903 00 00),

4) nuty drukowane lub w rękopisie, nawet ilustrowane lub oprawione (CN 4904 00),

5) mapy i mapy hydrograficzne lub podobne mapy wszelkich rodzajów, włączając atlasy, mapy ścienne, plany topograficzne i globusy, drukowane (CN 4905),

6) pozostałe artykuły drukowane, włącznie z drukowanymi obrazkami i fotografiami - wyłącznie czasopisma regionalne lub lokalne (CN ex 4911);

7) dyski, taśmy, półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej, "karty inteligentne" i inne nośniki do rejestrowania dźwięku lub innych zjawisk, nawet nagrane, włączając matryce i wzorce do produkcji dysków, ale wyłączając produkty objęte działem CN 37 - wyłącznie publikacje, o których mowa w ww. pkt I.1-6 (CN ex 8523),

8) dostarczanie drogą elektroniczną publikacji, o których mowa w pkt I.1 i I.3-5, z wyłączeniem publikacji, które w całości lub w przeważającej mierze składają się z treści wideo lub możliwej do odsłuchania muzyki.

II. Od 1 listopada 2019 r. stawką 8% VAT zostaną objęte:

1) gazety, dzienniki i czasopisma, nawet ilustrowane lub zawierające materiały reklamowe, z wyłączeniem czasopism regionalnych lub lokalnych (ex 4902),

2) pozostałe artykuły drukowane, włącznie z drukowanymi obrazkami i fotografiami - wyłącznie roczniki, z wyłączeniem czasopism regionalnych lub lokalnych (ex 4911);

3) dyski, taśmy, półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej, "karty inteligentne" i inne nośniki do rejestrowania dźwięku lub innych zjawisk, nawet nagrane, włączając matryce i wzorce do produkcji dysków, ale wyłączając produkty objęte działem CN 37 - wyłącznie publikacje, o których mowa w ww. pkt II.1-2 (CN ex 8523),

4) dostarczanie drogą elektroniczną publikacji, o których mowa w pkt I.2 i I.6 oraz w pkt II.1 i II.2, z wyłączeniem publikacji, które w całości lub w przeważającej mierze składają się z treści wideo lub możliwej do odsłuchania muzyki.

Od 1 listopada 2019 r. zaczną także obowiązywać niektóre przepisy dotyczące Wiążącej Informacji Stawkowej (dalej: WIS), czyli decyzji wydawanej na potrzeby opodatkowania VAT dostawy towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług. Będzie zatem istniała możliwość wystąpienia z wnioskiem o jej wydanie.