Na postawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów od 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów położonych pod blokami mieszkalnymi i domami jednorodzinnymi zostanie przekształcone z mocy prawa w prawo własności. Dotyczy to zarówno gruntów należących do Skarbu Państwa, jak i tych będących własnością jednostek samorządu terytorialnego.

Przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe należy rozumieć nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne, a także budynkami, o których mowa wcześniej wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.

Przekształcenie nastąpi automatycznie, z mocy prawa. Z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu zobowiązany będzie przez 20 lat, licząc od daty przekształcenia, ponosić opłatę, której wysokość będzie równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Przewiduje się, że właściwy organ będzie mógł udzielić osobom fizycznym bonifikaty od opłaty za dany rok (na podstawie stosownego zarządzenia bądź uchwały).

W przypadku nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa bonifikata będzie musiała być udzielona osobie fizycznej, jeśli ta zdecyduje się wnieść opłatę jednorazową za przekształcenie. Im wcześniej zdecyduje się to zrobić, licząc od momentu, w którym doszło do przekształcenia, tym bonifikata będzie wyższa.

Jednak w przypadku nieruchomości stanowiących własność samorządu terytorialnego wniesienie opłaty jednorazowej da prawo do bonifikaty, o ile właściwy organ przewidzi to w stosownej uchwale. Obowiązek wnoszenia opłaty obciążać będzie każdego właściciela nieruchomości.

Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej stanowić będzie zaświadczenie potwierdzające przekształcenie wydane m.in. przez starostę lub wójta, burmistrza, prezydenta miasta.